De ontwikkeling van de beheerder
Het vakgebied beheer is continu in verandering en ontwikkeling. Van een technische aangelegenheid heeft het zich doorontwikkeld naar beheerbewust ontwerpen, Asset Management, beeldgericht werken en nu kansgestuurd beheer. In dit artikel staan we stil bij de ontwikkelingen in het beheer en kijken we vooral naar de belangrijkste veranderingen die wij op dit moment in het vakgebied tegenkomen.
De ontwikkelingen sinds 1990
Beheer was tot de jaren 90 vooral een technische aangelegenheid; vanachter de computer bepaalde de beheerder wat er nodig was in de openbare ruimte. Door de komst van Vinex wijken kwam er meer aandacht voor beheerbewust ontwerpen en moest de beheerder meer creatief gaan meedenken met ontwerpers. Vanaf 2008 zien beheerders, door de economische teruggang, steeds meer participatie in het onderhoud. Het technische beheer krijgt in 2015 meer aandacht; onder de noemer van Asset Management wordt het belang van kapitaalgericht beheer weer krachtig onder de aandacht gebracht. Maar daarnaast wordt tevredenheid met de openbare ruimte ook een streven, wat op veel meer manieren gerealiseerd kan worden dan een A- of B-kwaliteit buiten op straat.
Op dit moment zien we dat beheer zich niet meer alleen richt op het in standhouden van de bestaande openbare ruimte, maar vooral ook op de kansen voor de stad. Bijvoorbeeld hoe beheer kan bijdragen aan klimaatopgaven, aan ecologische structuren of de gezondheid van haar inwoners.
Het beheer van de toekomst
Adviesbureau PLANTERRA is aanjager van de gedachte van kansgestuurd beheer; de gedachten dat beheer meer is dan alleen vegen en poetsen en een belangrijke bijdrage kan – en zal moeten – leveren aan grote uitdagingen op het gebied van klimaat en duurzaamheid, de energietransitie, gezondheid en digitalisering.
De wereld is aan het veranderen, en beheer moet daarin mee. Dit heeft gevolgen voor de manier van denken over het vakgebied en de werkwijze van de beheerprofessional bij gemeenten. We moeten een nieuwe generatie beheerders opleiden die de vaardigheden hebben om deze visie in de praktijk te brengen en zich willen inzetten voor de toekomst van beheer.
Gezocht: een toekomstgerichte beheerder
Hoe ziet het profiel van de nieuwe beheerder eruit? Allereerst moet de beheerder vooruit kunnen kijken en een lange termijn visie- en programmering kunnen ontwikkelen. Daarnaast moet hij of zij kunnen verbinden met andere vakgebieden zoals ruimtelijke ontwikkeling en het sociaal domein. Hierbij is creativiteit heel belangrijk.
Minder praten, meer experimenteren
We hebben te maken met ingewikkelde problemen. Om die aan te gaan is een andere manier van denken – en werken – nodig, bijvoorbeeld vanuit de principes van Design Thinking. De kern is om niet te lang te blijven steken in praten, maar ideeën te verzamelen met betrokkenen (zoals medewerkers van het sociaal domein of inwoners) en die aan de hand van prototypes te testen in de praktijk. Deze denkwijze proberen we uit te dragen in het leertraject De Toekomst van Beheer; het praktijkgerichte programma voor beheerprofessionals van gemeenten om kennis en vaardigheden te ontwikkelen die nodig zijn in het beheervak.
Nu ook een wetenschappelijke invalshoek
Naast het praktijkgerichte leertraject De Toekomst van Beheer komt er nu ook een wetenschappelijke invalshoek voor beheer. De stichting Managing Public Space werkt samen met Wageningen University & Research (WUR) aan de opleiding ‘Managing public space’. In februari 2021 gaan de eerste studenten en professionals aan de slag!
Martin van der Zwan, docent en een van de initiatiefnemers van het leertraject en adviseur bij PLANTERRA, zit in de commissie Onderzoek en Onderwijs. Hij helpt mee om de opleiding aan de WUR inhoudelijk op te zetten door te verkennen welke vraagstukken een plek moeten krijgen in het onderwijs. Daarnaast is hij gastdocent bij de opleiding. Een interessante rol waardoor hij ontwikkelingen in het vakgebied doorzet.
Vind je dit een interessant artikel? Lees dan eens onze visie op het leertraject De Toekomst van Beheer.
